Wat bedrijven kunnen leren van seizoensarbeid in andere landen

Nederlandse bedrijven doen het vaak verkeerd met seizoensarbeid

Vorige week sprak ik een ondernemer die klaagde dat hij elk jaar weer moeite heeft om goede seizoenswerkers te vinden. Dat verbaasde me niets. Nederlandse bedrijven denken nog steeds dat seizoensarbeid gewoon goedkope arbeid is voor het vuile werk. Maar kijk eens naar wat er in andere landen gebeurt. In Australië bijvoorbeeld werken duizenden backpackers tijdens de oogst, en die komen elk jaar terug. Waarom? Omdat die bedrijven ze daar écht goed behandelen. Ze krijgen fatsoenlijk loon, leuke activiteiten en worden behandeld als echte teamleden. Hier in Nederland zie je vaak dat seizoenswerkers worden weggemoffeld in containers of krijgen nauwelijks uitleg over wat ze moeten doen. Dan kun je toch niet verwachten dat ze hun best doen? Andere landen laten zien dat seizoensarbeid juist een goudmijn kan zijn als je het slim aanpakt. Het wordt tijd dat Nederlandse bedrijven wakker worden.

In Australië maken ze er een feestje van

Mijn neef heeft drie jaar gewerkt in de wijngaarden rond Adelaide. Volgens hem was het zwaar werk, maar ook de leukste tijd van zijn leven. Hoe kan dat? Nou, die Aussie’s weten hoe ze mensen moeten motiveren. De winery waar hij werkte organiseerde elke vrijdagavond een barbecue voor alle werknemers. Seizoenswerkers en vaste krachten door elkaar, gewoon gezellig samen. Ze hadden ook een soort competitie wie het snelst druiven kon plukken, met leuke prijzen erbij. En de baas? Die stond gewoon tussen de wijngaarden mee te werken en kende iedereen bij naam. “Het voelde echt alsof je deel uitmaakte van een familie,” vertelde mijn neef. Het resultaat was dat half Europa terugkwam het jaar erop. De wijnboer had dus elk seizoen ervaren mensen die precies wisten hoe alles werkte. Slimmer dan dat wordt het niet, toch? Nederlandse bedrijven zouden zich kapot schamen als ze zagen hoe goed die mensen daar behandeld worden.

Canadezen gebruiken seizoenswerkers voor slimme ideeën

Een kennis van me werkte een winter in de bossen van British Columbia. Bomen kappen, zwaar werk. Maar wat hij me vertelde over dat bedrijf vond ik echt interessant. Ze hadden daar mensen uit Polen, Zweden, Finland, overal vandaan. En die baas was slim genoeg om te luisteren naar wat die gasten te vertellen hadden. Die Pool had een trucje om sneller stammen te verplaatsen. Die Fin wist een betere manier om de zaag te onderhouden. Die Zweed had een idee voor veiliger werken. Gewone dingen, maar wel dingen waar een Canadian nooit aan zou hebben gedacht. Dat bedrijf verzamelde al die tips en paste ze toe. Hun productiviteit ging omhoog, ongelukken naar beneden. Simpel eigenlijk. Hier zeggen we vaak tegen seizoenswerkers: doe wat ik zeg en bemoei je nergens anders mee. Maar die mensen hebben vaak jarenlange ervaring in hun eigen land. Waarom zouden we daar niet van leren? Het kost niks extra en kan ons alleen maar beter maken.

Nieuw-Zeeland investeert in hun tijdelijke mensen

Dit verhaal kreeg ik van iemand die appels plukte in Hawke’s Bay. Ze hadden daar een systeem waar ik nog nooit van had gehoord. Seizoenswerkers die goed presteerden, konden cursussen volgen. Bijvoorbeeld hoe je kwaliteit controleert of hoe je een team aanstuurt. Klinkt misschien raar voor tijdelijk werk, maar het werkte perfect. Die mensen kwamen niet alleen terug, ze werden elk jaar beter. Na een paar seizoenen had je iemand die net zoveel kon als je vaste personeel, maar alleen in het drukke seizoen. En omdat ze zich gewaardeerd voelden, vertelden ze thuis over hun goede ervaringen. Zo kreeg dat bedrijf steeds meer aanmeldingen van goede mensen. Een positieve cirkel. Nederlandse bedrijvers denken vaak: waarom zou ik investeren in iemand die over drie maanden weer weggaat? Maar kijk wat er gebeurt als je het wel doet. Die investering betaalt zich dubbel en dwars terug. Een uitzendkracht die weet dat hij gewaardeerd wordt, doet gewoon meer zijn best.

Duitse organisatie kunnen we hier wel gebruiken

Je weet hoe Duitsers zijn met plannen. Dat doen ze ook met seizoensarbeid, en het werkt fantastisch. Vorig jaar bezocht ik een aspergeteler in Brandenburg. In december had hij al zijn volledige team voor het volgende seizoen vast. Hoe deed hij dat? Door elk jaar in oktober contact op te nemen met de mensen die goed hadden gewerkt. Hij bood ze meteen weer een contract aan voor het jaar erop. Die mensen hoefden dan niet meer te zoeken en hij wist zeker dat hij zijn beste krachten had. Hij werkte samen met hetzelfde uitzendbureau al tien jaar. Die kenden zijn bedrijf, wisten wat voor mensen hij zocht. Geen gedoe, geen stress vlak voor het seizoen begint. Compare dat eens met wat hier gebeurt. Nederlandse bedrijven bellen vaak pas in maart als ze in april mensen nodig hebben. Dan zijn de beste krachten natuurlijk al weg. Die zijn bij bedrijven die wel op tijd plannen. Logisch toch?

Japan laat zien dat respect universeel is

Een manager uit mijn netwerk heeft twee jaar in Japan gewerkt bij een voedingsmiddelenbedrijf. Hij vertelde me iets wat ik nooit zal vergeten. Op zijn eerste dag kreeg elke nieuwe seizoenswerker, ook de buitenlanders, een welkomstpakketje met informatie over het bedrijf. Ze kregen uitleg over hoe Japanners werken, waarom kwaliteit zo belangrijk is, hoe ze met elkaar omgaan. Niet alleen de technische dingen, maar ook de cultuur. En dat voor mensen die misschien maar twee maanden bleven! Eerst dacht hij: wat een gedoe voor tijdelijke krachten. Maar na een paar weken zag hij het resultaat. Die seizoenswerkers werkten met zoveel toewijding alsof het hun eigen bedrijf was. Ze respecteerden de regels, hielpen elkaar, leverden perfect werk. Niemand kwam te laat, niemand deed half werk. Waarom? Omdat ze zich vanaf dag één gerespecteerd voelden. Nederlandse bedrijven gooien seizoenswerkers vaak meteen het diepe in. Doe dit, doe dat, en zorg dat het af komt. Geen wonder dat die mensen geen binding voelen met je bedrijf.

Zo pas je dit toe in je eigen bedrijf

Wil je dit echt anders doen? Start dan nu met plannen voor volgend seizoen. Maak een lijst van mensen die dit jaar goed hebben gepresteerd en bel ze op. Vraag of ze volgend jaar weer willen komen. Bouw een relatie op met één goed uitzendbureau, zoals De Koning Uitzendbureau, in plaats van elke keer weer opnieuw te beginnen. Zorg dat je seizoenswerkers zich welkom voelen. Een rondje door het bedrijf, uitleg over wat jullie doen, waarom hun werk belangrijk is. Kost een uurtje, levert weken motivatie op. Organiseer af en toe iets leuks. Hoeft geen dure uitjes te zijn, gewoon een barbecue of pizza voor het hele team. En luister naar wat ze te zeggen hebben. Die mensen komen vaak uit andere sectoren of landen. Hun ideeën kunnen goud waard zijn. Behandel ze als echte teamgenoten, niet als tweederangs werknemers. Je zult versteld staan van het verschil dat het maakt. Seizoensarbeid kan echt een strategische kracht worden in plaats van een noodzakelijk kwaad. Andere landen bewijzen dat het kan. Nu moeten Nederlandse bedrijven nog wakker worden.